logo

アークタンジェント関数の級数展開 📂微分積分学

アークタンジェント関数の級数展開

定理1

tan1x=n=0(1)nx2n+12n+1 \tan ^{ -1 } x = \sum _{ n=0 }^{ \infty }{ \frac { (-1) ^{ n } { x } ^ { 2n+1 } } { 2n+1 } }

説明

arctan\arctanとして書いてもtan1\tan ^{-1}として書いても関係ない。いくつかの逆三角関数の中でも、アークタンジェントが特に興味深いのは、π\piに収束する級数を提供するからだ。x=1x=1を代入すると、

π4=tan11=113+1517+ { \pi \over 4 } = \tan ^{-1} 1 = 1 - {1 \over 3} + {1 \over 5} - {1 \over 7} + \cdots

両辺に44を掛けると、次のようにπ\piに収束する無限級数を得る。

π=4(113+1517+) \pi = 4 \left( 1 - {1 \over 3} + {1 \over 5} - {1 \over 7} + \cdots \right)

円周率の計算

アークタンジェントの級数展開と直接的な関連はないが、同じく円周率π\piを級数で求めるという点で、ニュートンは大きな業績を残した。

証明

1<t<1-1<t<1から、

11t=n=0tn    11+t2=n=0(t2)n=n=0(1)nt2n \frac { 1 }{ 1-t }=\sum _{ n=0 }^{ \infty }{ { t ^ n } } \implies \frac { 1 }{ 1+{ t ^ 2 } }=\sum _{ n=0 }^{ \infty }{ { \left( -{ t ^ 2 } \right) } ^{ n } }=\sum _{ n=0 }^{ \infty }{ { (-1) ^ { n } }{ t ^ {2n} } }

従って、

tan1x=0x11+t2dt=0xn=0(1)nt2ndt=[n=0(1)nt2n+12n+1]0x=n=0(1)nx2n+12n+1 \begin{align*} \tan^{ -1 }x =& \int _{ 0 }^{ x }{ \frac { 1 }{ 1+{ t ^ 2 } } }dt \\ =& \int _{ 0 }^{ x }{ \sum _{ n=0 }^{ \infty }{ { (-1) ^ { n } }{ t ^ {2n} } } }dt \\ =& { \left[ \sum _{ n=0 }^{ \infty }{ \frac { { (-1) ^ { n } }{ t ^ {2n+1} } }{ 2n+1 } } \right] }_{ 0 }^{ x } \\ =& \sum _{ n=0 }^{ \infty }{ \frac { { (-1) ^ { n } }{ x ^ {2n+1} } }{ 2n+1 } } \end{align*}


  1. James Stewart, Daniel Clegg, and Saleem Watson, Calculus (early transcendentals, 9E), p790 ↩︎