logo

メビウスの反転公式の導出 📂整数論

メビウスの反転公式の導出

公式 1

ffgg算術関数で、μ\muメビウス関数だ。 f(n)=dng(d)    g(n)=dnf(d)μ(nd) f(n) = \sum_{d \mid n} g(d) \iff g(n) = \sum_{d \mid n} f(d) \mu \left( {{ n } \over { d }} \right)

説明

メビウス関数は、初めに見た時に不自然な関数と思われがちだけど、実際には算術関数全体を貫く核心公式に現れる。任意の算術関数 gg の級数は、単位関数 uu畳み込み \ast を使って gug*u のように表せるけど、ちょうど uu逆関数μ\mu、すなわち I=μ uI = \mu \ast\ u だからだ。 戦略:uu単位関数で、IIアイデンティティだ。畳み込みと算術関数の級数関係を利用すれば簡単に導出できる。

導出

()(\Rightarrow)

f(n)=dng(d)=dng(d)u(nd) f(n) = \sum_{d \mid n} g(d) = \sum_{d \mid n} g(d) u \left( {{ n } \over { d }} \right) を畳み込み積として表せば、f=g uf = g \ast\ u だ。

メビウス級数I(n)=dnμ(d)=dnμ(d)u(nd) I(n) = \sum_{d \mid n } \mu (d) = \sum_{d \mid n } \mu (d) u \left( {{ n } \over { d }} \right)

同じく、メビウス級数を畳み込み積として表せば、I=μ uI = \mu \ast\ u なので f μ=(g u) μ=g (u μ)=g I=g \begin{align*} f \ast\ \mu =& (g \ast\ u) \ast\ \mu \\ =& g \ast\ ( u \ast\ \mu ) \\ =& g \ast\ I \\ =& g \end{align*}


()(\Leftarrow)

f μ=g    f μ u=g u    f I=g u    f=g u    f(n)=dng(d)u(nd)=dng(d)\begin{align*} & f \ast\ \mu = g \\ \implies& f \ast\ \mu \ast\ u = g \ast\ u \\ \implies& f \ast\ I = g \ast\ u \\ \implies& f = g \ast\ u \\ \implies& f(n) = \sum_{d \mid n} g(d) u \left( {{ n } \over { d }} \right) = \sum_{d \mid n} g(d) \end{align*}


  1. Apostol. (1976). Introduction to Analytic Number Theory: p32. ↩︎