logo

多変量確率変数の確率収束 📂数理統計学

多変量確率変数の確率収束

定義 1

pp次元のランダムベクトルX\mathbf{X}とランダムベクトルのシーケンス{Xn}\left\{ \mathbf{X}_{n} \right\}が下記を満たす時、nn \to \inftyに対してXn\mathbf{X}_{n}X\mathbf{X}確率収束convergence in Probabilityすると言い、XnPX\mathbf{X} _ {n} \overset{P}{\to} \mathbf{X}と表す。 ε>0,limnP[XnX<ε]=1 \forall \varepsilon > 0 , \lim_{n \to \infty} P \left[ \left\| \mathbf{X}_{n} - \mathbf{X} \right\| < \varepsilon \right] = 1


  • \| \cdot \|ユークリッドノルムで、(x1,,xn)=x12++xn2\left\| \left( x_{1} , \cdots , x_{n} \right) \right\| = \sqrt{ x_{1}^{2} + \cdots + x_{n}^{2}}として定義される。

定理

pp次元のランダムベクトルをX=(X1,,Xp)\mathbf{X} = \left( X_{1} , \cdots , X_{p} \right)と表そう。すると XnPX    XnkPXk,k=1,,p \mathbf{X}_{n} \overset{P}{\to} \mathbf{X} \iff X_{nk} \overset{P}{\to} X_{k} \qquad, \forall k = 1, \cdots, p

証明

()(\Rightarrow)

XnPX\mathbf{X}_{n} \overset{P}{\to} \mathbf{X}とする。ユークリッドノルムの定義に従ってε>0\varepsilon > 0について εXnkXkXnkXk \varepsilon \le \left| X_{nk} - X_{k} \right| \le \left\| \mathbf{X}_{nk} - \mathbf{X}_{k} \right\| であるから lim supnP[XnkXkε]lim supnP[XnkXkε]=0 \limsup_{n \to \infty} P \left[ \left| X_{nk} - X_{k} \right| \ge \varepsilon \right] \le \limsup_{n \to \infty} P \left[ \left\| \mathbf{X}_{nk} - \mathbf{X}_{k} \right\| \ge \varepsilon \right] = 0


()(\Leftarrow)

XnkPXk,k=1,,pX_{nk} \overset{P}{\to} X_{k} , \forall k = 1, \cdots, pとする。ユークリッドノルムの定義に従ってε>0\varepsilon > 0について εXnXk=1pXnkXk \varepsilon \le \left\| \mathbf{X}_{n} - \mathbf{X} \right\| \le \sum_{k=1}^{p} \left| X_{nk} - X_{k} \right| であるから lim supnP[XnXε]lim supnP[XnkXkε]k=1plim supnP[XnkXkε]=0 \begin{align*} & \limsup_{n \to \infty} P \left[ \left\| \mathbf{X}_{n} - \mathbf{X} \right\| \ge \varepsilon \right] \\ \le & \limsup_{n \to \infty} P \left[ \left| X_{nk} - X_{k} \right| \ge \varepsilon \right] \\ \le & \sum_{k=1}^{p} \limsup_{n \to \infty} P \left[ \left| X_{nk} - X_{k} \right| \ge \varepsilon \right] \\ =& 0 \end{align*}

参照


  1. Hogg et al. (2013). Mathematical Statisticsへの入門(7版): p321. ↩︎